Bezpieczeństwo transakcji

Polityki Grupy PZU [UoR]

Problemy przestępczości finansowej, prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu to wyzwania, które na całym świecie rodzą poważne konsekwencje dla rynków finansowych. Grupa PZU od lat konsekwentnie podejmuje wszelkie przewidziane prawem działania, aby nie dopuścić do sytuacji, w której transakcje przez nią realizowane zostałyby wykorzystane do nielegalnych celów. 

W Grupie PZU obowiązują specjalne procedury bezpieczeństwa w obszarze przeciwdziałania przestępczości. W TUW PZUW procedura ta formalizuje proces identyfikowania, zarządzania i zabezpieczenia się towarzystwa przed przestępczością, w szczególności przestępczością ubezpieczeniową oraz fraudami.

W TFI PZU został wdrożony Regulamin przeciwdziałania i ujawniania przypadków manipulacji instrumentami finansowymi w działalności towarzystwa.

W 2019 roku miało miejsce 371 incydentów dotyczących przestępstw ubezpieczeniowych przekazanych organom ścigania w Grupie Kapitałowej, z czego 79% dotyczyło PZU, 12% PZU Życie, a pozostałe przypadki LINK4 oraz spółek zagranicznych.

W Banku Pekao oraz pięciu innych spółkach Grupy wdrożono wewnętrzne procedury zarządzania fraudami. W Banku Pekao obowiązuje zarządzenie – Proces zarządzania fraudami, które wprowadza Instrukcję służbową – Proces zarządzania fraudami w Banku Polska Kasa Opieki. Wprowadzone przepisy precyzują uchwaloną przez Zarząd banku „Politykę zarządzania fraudami”. Instrukcja służbowa w szczególności określa:

• co to jest fraud i jakie kategorie fraudów mogą dotykać banku w toku prowadzonej działalności;
• kto (która jednostka organizacyjna banku i który pracownik tej jednostki) zobowiązany jest do realizowania działań w przypadku zajścia fraudu;
• w jaki konkretnie sposób należy przeciwdziałać fraudom (katalog czynności do realizacji).

Ponadto określone są obowiązki i kompetencje Biura Bezpieczeństwa Finansowego w Departamencie Bezpieczeństwa banku, które realizuje zadania związane z centralną koordynacją przeciwdziałania przestępczości finansowej w banku.

Zarządzenie – Proces zarządzania fraudami oraz wprowadzona Instrukcja służbowa nakładają na każdego pracownika banku obowiązki i uprawnienia związane z przeciwdziałaniem przestępczości finansowej na szkodę samej organizacji i klientów banku.

W Grupie Alior Bank wdrożono procedurę w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

W 2018 roku w Grupie Pekao oraz Grupie Alior Bank toczyło się 5226 spraw o podłożu fraudowym. Wartość postępowań wyniosła ponad 16 mln zł. W 2019 roku w Grupie Pekao oraz Grupie Alior Bank toczyło się 4245 spraw o podłożu fraudowym. Wartość postępowań wyniosła niecałe 10 mln zł.

WYZWANIE

W 2019 roku na spółkę PZU Komisja Nadzoru Finansowego nałożyła 5 kar o wartości nieco ponad 6 mln zł, z czego 2 kary są nieprawomocne (o łącznej wartości 1,2 mln zł). Kary dotyczyły m.in. naruszenia art. 14 ust. 1-3 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, w związku ze stwierdzeniem przypadków opóźnień w przyznaniu i wypłaci odszkodowania lub niedopełnieniu obowiązków informacyjnych.

W 2019 roku toczyło się jedno postępowanie sądowe przeciwko PZU i jedno przeciwko PZU Życie.

W styczniu 2019 roku Sąd Apelacyjny w Warszawie oddalił apelację Prezesa UOKiK, a tym samym uwolnił PZU od zarzutu nielegalnego podziału rynku z Maximus Brokerem i sankcji w wysokości 56,6 mln zł. Spółka PZU była oskarżana o zawarcie rzekomo nielegalnego porozumienia sprzedażowego z toruńskim pośrednikiem ubezpieczeniowym - firmą Maximus Broker, polegającego na podziale rynku sprzedaży grupowych ubezpieczeń od następstw nieszczęśliwych wypadków do placówek oświatowych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego. Proces sądowy trwał kilka lat.

Wyrokiem Sądu Najwyższego z 24 października 2019 roku została oddalona skarga kasacyjna złożona przez PZU Życie. Spółka nie otrzymała do tej pory uzasadnienia wyroku. PZU Życie został oskarżony przez Prezesa UOKiK o nadużywanie pozycji dominującej na rynku polskim od 2001 roku oraz za naruszanie unijnych przepisów w latach 2004-2007. Z kolei Sąd Apelacyjny w Warszawie, 23 stycznia 2019 roku oddalił apelację Prezesa UOKiK, a tym samym uwolnił PZU od zarzutu nielegalnego podziału rynku z Maximus Brokerem i sankcji w wysokości 56,6 mln zł.

W przypadku Alior Bank miały miejsce dwa przypadki.

W 2006 roku UOKiK, po długim śledztwie, nałożył na 20 działających w Polsce banków 164 mln zł kary, w tym na Bank BPH, poprzednika prawnego Alior Bank, za niezgodne z prawem zdaniem Urzędu uzgadnianie wysokości opłaty interchange pomiędzy sobą. W 2017 roku Sąd Najwyższy przychylił się do stanowiska niektórych banków, że sąd niższej instancji nie powinien wydać decyzji obciążającej banki wysokimi karami bez zachowania najwyższej staranności, polegającej w tym przypadku na dogłębnej analizie wniosków dowodowych składanych w trakcie trwania procesu. Sprawa dotyczyła poziomu tzw. opłaty interchange, która miała być ustalona na zbyt wysokim poziomie względem normalnych kosztów funkcjonowania systemu transakcyjnego. UOKiK uznał, że prowizja interchange w Polsce była przesadnie wysoka (nawet 2% wartości transakcji), a dodatkowo jej wartość ustalały same banki, co miało znamiona niedozwolonego uzgadniania ceny przeciwko klientom. Aktualnie sprawa toczy się przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie.

Prezes UOKiK, 30 maja 2018 roku, wydał względem Alior Bank prawomocną decyzję nr RBG 6/2018 dotyczącą praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Zarzuty dotyczyły wprowadzania zmian do umowy w trakcie jej trwania bez wskazania konsumentom podstawy prawnej oraz okoliczności, które miały wpływ na modyfikację warunków umowy. Alior Bank wykonał decyzję w określonym w niej terminie. Wraz z pismem z dnia 5 lipca 2019 roku, uzupełnionym pismem z dnia 29 sierpnia 2019 roku, Alior Bank przedłożył Prezesowi UOKiK sprawozdanie z wykonania przedmiotowej decyzji.

W 2018 roku przeciwko spółce Bank Pekao toczyło się jedno postępowanie sądowe. Dotyczyło skargi wniesionej w 2001 roku przez Prezesa UOKiK na wniosek Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji. Zarzuty dotyczyły stosowania praktyk ograniczających konkurencję, polegających na zawarciu porozumień cenowych i wspólnego ustalania wysokości opłaty interchange oraz koordynacji działań w celu ograniczenia dostępu przedsiębiorców do rynku usług acquiringowych. Postępowanie trwało kilka lat, Bank Pekao odwoływał się od wyroku sądu. W 2017 roku bank złożył skargę kasacyjną, która została przyjęta przez Sąd Najwyższy. Wyrokiem ogłoszonym 25 października 2017 roku Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok Sądu Apelacyjnego i przekazał sprawę temu sądowi do ponownego rozpoznania. Prezes UOKiK zwrócił bankowi karę w wysokości 16,6 mln zł. Obecnie postępowanie toczy się w Sądzie Apelacyjnym.