Ubezpieczenia majątkowe i pozostałe osobowe (PZU, LINK4 oraz TUW PZUW)

Sytuacja na rynku

Rynek ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych w Polsce liczony składką przypisaną brutto w pierwszych trzech kwartałach 2019 roku urósł łącznie o 1 192 mln zł (+4,0%) w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego.

Składka przypisana brutto zakładów ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych w Polsce (w mln zł)

Źródło: KNF (www.knf.gov.pl). Biuletyn Kwartalny. Rynek ubezpieczeń 3/2019, Rynek ubezpieczeń 3/2018, Rynek ubezpieczeń 3/2017, Rynek ubezpieczeń 3/2016,  Rynek ubezpieczeń 3/2015 

Przypis składki z ubezpieczeń komunikacyjnych był wyższy o 1,9% r/r (tj. o 350 mln zł), podczas gdy przypis składki z działalności pozakomunikacyjnych wzrósł o 7,2% r/r (o 842 mln zł). 

W ramach ubezpieczeń komunikacyjnych, składka przypisana brutto z ubezpieczeń OC komunikacyjnych, które są najistotniejsze dla całego rynku (12,2 mld zł, stanowiące 39,1% całego przypisu w ubezpieczeniach majątkowych w pierwszych trzech kwartałach 2019 roku) co prawda wzrosła o 0,4% r/r (44 mln zł), jednak w działalności bezpośredniej widoczna była ujemna dynamika r/r (spadek o 149 mln zł, -1,3%), co zostało skompensowane wyższą składką pochodzącą z działalności pośredniej (o 193 mln zł, +27,1%). Osłabiająca się dynamika wzrostu składki z OC komunikacyjnego wynikała z aktywnej polityki cenowej wśród konkurentów po okresie utrzymującej się wysokiej rentowności portfela. Sprzedaż ubezpieczeń Auto Casco była wyższa o 5,0% r/r (307 mln zł) i najmocniej przyczyniła się do wzrostu całego rynku ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych. 

W ubezpieczeniach pozakomunikacyjnych największy wpływ na zmiany sprzedaży miały również wzrosty przypisu składki z ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej ogólnej (o 167 mln zł, +10,0%) oraz świadczenia pomocy (o 105 mln zł, +12,2%). Z kolei spadek składki r/r był widoczny jedynie w ubezpieczeniach ochrony prawnej (o 20 mln zł, -24,8%).

Rynek ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych - składka przypisana brutto vs wynik techniczny (w mln zł)

Cały rynek ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych w okresie 3 kwartałów 2019 roku wypracował wynik netto na poziomie 3 930 mln zł co stanowi przyrost o 231 mln zł wobec osiągniętego w analogicznym okresie 2018 roku. Bez uwzględnienia dywidendy od PZU Życie zysk netto rynku ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych zwiększył się o 156 mln zł (6,4%). 

Wynik techniczny rynku ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych, po 3 kwartałach 2019 roku pogorszył się o 255 mln zł do poziomu 2 116 mln zł. Największy wpływ na zmianę miał spadek wyniku technicznego w ubezpieczeniach od ognia i innych szkód rzeczowych o 324 mln zł (efekt wzrostu odszkodowań i świadczeń przewyższający tempo wzrostu składki zarobionej) oraz w grupie ubezpieczeń Auto Casco o 260 mln zł kompensowany poprawą wyniku w OC komunikacyjnych o 302 mln zł. 

Zmiana wyniku technicznego w grupie ubezpieczeń komunikacyjnych to wypadkowa wyższej składki zarobionej (wzrost o 790 mln zł, +5,2%) oraz wzrostu szkodowości portfela Auto Casco. 

Zakłady ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych - udział w składce przypisanej brutto za  3 kwartały 2019 roku (w %)

W ramach Grupy PZU działalność na rynku ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych w Polsce prowadzą: podmiot dominujący Grupy, tj.: PZU oraz LINK4, TUW PZUW. 

Na przestrzeni ostatnich lat, Grupa PZU, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów, konsekwentnie poszerza swoją ofertę zarówno dla klienta detalicznego jak i korporacyjnego, utrzymując tym samym wysoki udział w rynku. 

Po 3 kwartałach 2019 roku Grupa PZU posiadała 33,7% udział w rynku ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych wobec 35,9% w analogicznym okresie 2018 roku (odpowiednio 33,2% i 34,8% z działalności bezpośredniej) odnotowując tym samym spadek przy zachowaniu rentowności portfela istotnie powyżej średniej rynkowej. 

Wynik techniczny Grupy PZU (PZU łącznie z LINK4 i TUW PZUW) – po trzech kwartałach 2019 roku – stanowił 48,0% wyniku technicznego rynku (wynik techniczny Grupy PZU na poziomie 1 016 mln zł wobec wyniku technicznego rynku na poziomie 2 116 mln zł).   

Łączna wartość lokat zakładów ubezpieczeń pozostałych osobowych i majątkowych na koniec III kwartału 2019 roku (bez uwzględnienia lokat w jednostkach podporządkowanych) wyniosła 59 959 mln zł i wzrosła w porównaniu do końca 2018 roku o 1,2%. 

Zakłady ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych łącznie oszacowały wartość rezerw techniczno-ubezpieczeniowych netto na poziomie 55 582 mln zł, co stanowiło wzrost o 4,8% względem końca 2018 roku.

Działalność PZU

PZU, będąc podmiotem dominującym Grupy PZU, oferuje szeroki zakres ubezpieczeniowych produktów majątkowych i osobowych, w tym ubezpieczenia komunikacyjne, majątkowe, osobowe, rolne oraz ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej. Na koniec 2019 roku najistotniejszą grupę produktów stanowiły ubezpieczenia komunikacyjne zarówno pod względem liczby umów ubezpieczenia, jak również udziału składki w łącznej wartości składki przypisanej brutto. 

Wobec zmieniających się uwarunkowań rynkowych, w 2019 roku PZU dostosowywał ofertę do zmieniających się oczekiwań i potrzeb Klientów wdrażając nowe produkty i innowacyjne rozwiązania. 

W zakresie ubezpieczeń masowych PZU:

• opracował nową ofertę ubezpieczenia OC osób fizycznych w życiu prywatnym, rozszerzając zakres o szkody wyrządzone przez dzieci do 13 roku życia z limitem do 10 tys. zł bez dochodzenia winy w nadzorze rodziców oraz o szkody związane z krótkotrwałym używaniem pomieszczeń wraz z ich wyposażeniem;
• rozszerzył zakres PZU Dom o szkody wyrządzone przez dzieci do 13 lat (limit 10 tys. zł) oraz szkody wyrządzone podczas krótkotrwałego (do 90 dni) używania pomieszczeń podczas wyjazdów służbowych bądź turystycznych. Dodatkowo, w grudniu 2019 roku ofertę uzupełniono o klauzulę umożliwiającą dosprzedaż produktu PZU DOM do obowiązkowego ubezpieczenia budynków rolniczych zapewniając tym samym znacznie szerszą ochronę niż wynika to z ubezpieczenia obowiązkowego;
• uatrakcyjnił pakiet ubezpieczeń zdrowotnych PZU Plan na Zdrowie – W trosce o Ciebie, m.in. o wprowadzenie porad telemedycznych oraz możliwości uzyskania recepty bez konieczności wizyty u lekarza;
• wprowadził nową ofertę obowiązkowego ubezpieczenia OC podmiotu wykonującego działalność leczniczą oraz ubezpieczenia kosztów ochrony prawnej związanych z wykonywaniem zawodu dla fizjoterapeutów wykonujących zawód w formie praktyki zawodowej (zmiana oferty związana ze zmianą regulacji prawnych od 1 czerwca 2019 roku);
• od kwietnia 2019 roku rozpoczął sprzedaż nowego wariantu produktu PZU Pomoc w Drodze – PZU GO. PZU GO to innowacyjny produkt wykorzystujący technologię telematyczną potwierdzający tym samym koncentrację PZU na rozwoju innowacyjnych rozwiązań w trosce o życie i zdrowie swoich klientów.   

W segmencie ubezpieczeń korporacyjnych większość zmian związana była z podwyższaniem efektywności współpracy z pośrednikami oraz uatrakcyjnieniem oferty dedykowanej zarówno klientom flotowym jak i firmom leasingowym. Najważniejszymi aktywnościami związanymi z ofertą produktową były:

• rozpoczęcie ofertowania klientów leasingów w serwisach kwotacyjnych dopasowując tym samym ofertę PZU do oczekiwań i ryzyka klienta;
• wdrożenie i popularyzacja programów prewencyjnych w ubezpieczeniach komunikacyjnych – Audax i Bezpieczna Flota oraz w ubezpieczeniach mienia – RyzykoPRO;
• rozszerzenie oferty ubezpieczeń ryzyk cybernetycznych o ochronę dla średnich przedsiębiorstw z sumą ubezpieczenia do 20 mln zł;
• opracowanie nowej oferty w zakresie ubezpieczenia mienia w transporcie międzynarodowym, mającej na celu podniesienie konkurencyjności i ujednolicenie oferty, w szczególności dla klientów prowadzących działalność zarówno w transporcie krajowym jak i międzynarodowym;
• wdrożenie efektywnych i optymalnych kosztowo rozwiązań robotyzacji procesów biznesowych w pięciu obszarach, w tym back office i front office, co dodatkowo pozwala budować wewnętrzne kompetencje do utrzymania i rozwoju robotyki w przyszłości. Dzięki zastosowaniu robotyki udało się m.in. skrócić czas obsługi klientów, w tym procesu wystawiania zaświadczeń szkodowych dla klientów korporacyjnych. Kompleksowe podejście do implementacji robotyzacji zostało docenione przez organizację Efma, która przyznała PZU główną nagrodę w konkursie Efma & Accenture Insurance Awards 2019. 

W zakresie ubezpieczeń finansowych PZU konsekwentnie wspierał polską gospodarkę udzielając gwarancji ubezpieczeniowych oraz zabezpieczając realizację kontraktów w kluczowych obszarach takich jak: energetyka, przemysł stoczniowy, budowlany oraz działalność naukowa i innowacyjna. Jednocześnie w obszarze ubezpieczeń portfelowych (straty finansowej GAP) PZU rozszerzył współpracę o kolejnych partnerów m.in. firmy leasingowe. 

W 2019 roku PZU współpracował z 9 bankami oraz z 11 partnerami strategicznymi. Kontrahenci PZU są liderami w swoich branżach oraz posiadają bazy klientów o dużym potencjale dającym możliwość rozbudowania oferty o kolejne, innowacyjne produkty. PZU aktywnie współpracuje z bankami Grupy PZU kontynuując wdrożenie kompleksowej oferty z wykorzystaniem sieci dystrybucyjnej banków. Współpraca z Pekao oraz Alior Bank pozwala PZU sukcesywnie rozszerzać ofertę i skalę sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z produktami bankowymi, w tym ubezpieczenia do pożyczki gotówkowej i kredytów hipotecznych. 

W obszarze partnerstwa strategicznego współpraca opiera się przede wszystkim na firmach z branży telekomunikacyjnej i energetycznej, za pośrednictwem których oferowano ubezpieczenia sprzętu elektronicznego oraz usługi assistance np. pomoc elektryka lub hydraulika. Oferta ubezpieczeń PZU jest również obecna na rynku e-commerce poprzez współpracę z Allegro oraz PLL LOT. 

Działalność LINK4

LINK4, będąc pierwszą firmą na rynku ubezpieczeniowym w Polsce sprzedającą produkty przez telefon, wciąż pozostaje jednym z liderów ubezpieczeń direct rozszerzając swoją działalność o współpracę z multiagencjami, bankami oraz partnerami strategicznymi. Spółka oferuje szeroki zakres ubezpieczeniowych produktów majątkowych i osobowych, w tym ubezpieczenia komunikacyjne, majątkowe, osobowe oraz ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej. Główny nacisk kładzie na rozwój innowacyjnych rozwiązań dostarczając dodatkową wartość zarówno klientom jak i partnerom biznesowym. Stosując nowe technologie w wewnętrznych procesach, jak i w relacjach z klientem, spółka konksekwentnie zmienia sposób myślenia o ubezpieczeniach, co zostało docenione przez kapitułę Konkursu Liderów Świata Bankowości i Ubezpieczeń przyznając LINK4 tytuł Najlepszego Cyfrowego Ubezpieczyciela 2018 roku. Na koniec 2019 roku w firmie działało 36 procesów biznesowych realizowanych w pełni lub w znacznej części przez roboty. 

W 2019 roku Spółka skupiła się na dalszym wzbogaceniu obecnej oferty produktowej dostosowując ją do zmieniających się oczekiwań klienta i partnera biznesowego. Najważniejszymi aktywnościami, związanymi ze zmianą oferty produktowej w 2019 roku, były:

• rozpoczęcie współpracy z Lumi (marka Grupy Kapitałowej PGE), dostawcą energii na rynek warszawski, dostarczając klientom wymierne korzyści w postaci wyjątkowo atrakcyjnej kombinacji oferty ubezpieczeniowej i energetycznej wzbogaconej o kartę podarunkową o wartości 250 zł z możliwością realizacji na zakupach w największych warszawskich galeriach handlowych lub tankując na stacjach Orlen i Lotos;
• uruchomienie dodatkowej formy płatności za ubezpieczenie za pomocą BLIKA umożliwiając jako pierwsze TU w Polsce, rozłożenie płatności nawet na cztery raty we wszystkich kanałach sprzedaży;
• uzupełnienie oferty dla klientów posiadających polisę komunikacyjną w LINK4 o:
• Pomoc po kradzieży, produkt oferowany klientom posiadającym polisę komunikacyjną OC lub pakiet. To świadczenie do 2 tys. zł, które klient może przeznaczyć na różne wydatki związane z utratą auta, np.: zakup rzeczy, które znajdowały się w skradzionym pojeździe, ale nie są objęte ubezpieczeniem AC, wynajęcie samochodu zastępczego, przejazdy taksówkami czy rejestrację kolejnego pojazdu. Dodatkowo, ubezpieczeni mogą skorzystać z infolinii, czynnej 7 dni w tygodniu 24 godziny na dobę,
• Alerty pogodowe wysyłane do kierowców w formie krótkiej wiadomości SMS z informacją o nadchodzącym niebezpiecznym zjawisku atmosferycznym, dając możliwość zabezpieczenia samochodu przed pogarszającymi się warunkami pogodowymi,
• Ubezpieczenie na Niepogodę - ubezpieczenie oferowane klientom posiadającym polisę komunikacyjną OC zawartą za pośrednictwem multiagencji w okresie od 17 czerwca 2019 roku do 31 lipca 2019 roku. W ramach produktu klient uzyskuje ochronę ubezpieczeniową obejmującą szkody polegające na uszkodzeniu bądź zniszczeniu pojazdu w wyniku wystąpienia m.in. pożaru, gradu czy silnego wiatru;
• rozszerzenie ochrony ubezpieczenia turystycznego, w tym uzupełnienie standardowego zakresu o choroby przewlekłe z limitem 20% sumy ubezpieczenia kosztów leczenia;
• wprowadzenie wspólnej oferty LINK4 i Credit Agricole obejmującej rocznym ubezpieczeniem rower, którego zakup sfinansowany jest kredytem ratalnym banku Credit Agricole. Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje przypadki utraty roweru w wyniku kradzieży z włamaniem do domu jednorodzinnego, budynku gospodarczego, mieszkania lub pomieszczenia przynależnego. Świadczenie zostanie wypłacone także w przypadku rabunku, również wskutek zwykłej kradzieży, pod warunkiem, że rower był odpowiednio zabezpieczony;
• rozwój sprzedaży unikalnej marki ubezpieczeniowej LINK4 Mama, wspieranej innowacyjnymi kalkulatorami na stronie link4mama.pl, za które w kwietniu 2019 roku spółka została nagrodzona tytułem Lider 2018 w konkursie Techno Biznes „Gazety Bankowej”, a wcześniej brązową statuetką w prestiżowym konkursie MIXX Awards za przystępność i praktyczność rozwiązania w kategorii User Experience;
• wprowadzenie produktu OC dla Ekocyklistów obejmującego ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone osobie trzeciej w związku z użytkowaniem urządzeń transportu osobistego, takich jak rowery oraz hulajnogi elektryczne; 
• rozszerzenie ochrony w ubezpieczeniu majątkowym. 

Działalność TUW PZUW 

Rok 2019 to kolejny rekordowy rok TUW PZUW od początku działalności zarówno pod względem sprzedażowym jak i wyników rentowności.

Towarzystwo oferuje swoim klientom elastyczne, optymalizujące koszty i zakres ochrony, programy ubezpieczeniowe. Od 2016 roku sprzedaje i obsługuje ubezpieczenia gospodarcze dla podmiotów różnych branż koncentrując się na współpracy z dużymi podmiotami korporacyjnymi, podmiotami medycznymi (szpitale i przychodnie), jednostkami samorządu terytorialnego oraz podmiotami kościelnymi.

Towarzystwo nadal odnotowuje dynamiczny przyrost liczby Członków, których posiada ponad 380. W roku 2019 największy przyrost liczby Członków zarejestrowano wśród instytucji kościelnych. W ramach TUW PZUW utworzono 48 związków wzajemności członkowskiej skupiających członków w ramach określonych kryteriów (branżowych, korporacyjnych, rodzajów ryzyk).

W roku 2019 roku towarzystwo kontynuowało ulepszanie oferty produktowej poprzez modyfikację istniejących produktów jak również rozbudowując ofertę np. o pakiet ubezpieczeń zdrowotnych. Towarzystwo dostosowując model funkcjonowania do skali działalności rozbudowuje zespołu profesjonalistów, w celu zapewnienia kompleksowej obsługi ubezpieczeń członków towarzystwa oraz możliwości dostosowania oferty ubezpieczeniowej do indywidualnych potrzeb klientów.

Dynamiczny rozwój jak i osiągnięte w 2017 roku wyniki spowodowały, że TUW Polski Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych został zauważony na arenie międzynarodowej dołączając do grona największych towarzystw ubezpieczeń wzajemnych na świecie. Według opublikowanego w 2019 roku raportu Global 500 przygotowanego przez Międzynarodową Federację Ubezpieczeń Spółdzielczych i Wzajemnych Towarzystw Ubezpieczeniowych (ICMIF) TUW Polski Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych jest drugim najszybciej rozwijającym się towarzystwem ubezpieczeń wzajemnych na świecie zajmując jednocześnie 471 miejsce w rankingu 500-set największych na świecie towarzystw ubezpieczeń wzajemnych i spółdzielczych.

Czynniki, w tym zagrożenia i ryzyka, które będą miały wpływ na działalność sektora ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych w 2020 roku

Obok zdarzeń o charakterze losowym (takich jak: powodzie, susza oraz przymrozki wiosenne), do głównych czynników, które wpływać mogą na sytuację sektora ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych w 2020 roku zaliczają się:

• możliwe spowolnienie wzrostu gospodarczego w Polsce. Trudniejsza sytuacja finansowa firm może wpłynąć na wzrost ryzyka kredytowego, zwiększenie szkodowości portfela ubezpieczeń finansowych oraz wyhamowanie dynamiki składki przypisanej brutto;
• możliwe spowolnienie dynamiki składki przypisanej brutto głównie w konsekwencji osiągniętej w ostatnich latach rentowności portfela ubezpieczeń komunikacyjnych a tym samym powrót do aktywnej polityki cenowej oraz rywalizacji o klienta;
• orzecznictwo sądów w zakresie wysokości wypłat zadośćuczynień pieniężnych z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych na rzecz najbliższych członków rodziny zmarłego za doznaną krzywdę (art. 446 k.c.);
• wzrost cen części zamiennych wpływających na koszty likwidacji szkód na skutek spadku wartości złotego polskiego wobec euro; 
• zmiany trendów i zachowań klientów w kierunku indywidualizacji oferty i elektronicznego, szybkiego oraz bez-papierowego sposobu zawierania, jak i obsługi ubezpieczeń, co wymusza na zakładach ubezpieczeń konieczność szybkiego dostosowywania się do oczekiwań;
• pojawienie się kolejnych regulacji bądź obciążeń finansowych zakładów ubezpieczeń.