zamknąć

Mapa nawigacji

Pobierz nasze dobre praktyki
Interaktywna nawigacja to narzędzie wykraczające poza standardową nawigację zintegrowanych treści (dostępną w górnej belce raportu). Nowe podejście pozwalana na poruszanie się w dwóch dodatkowych wymiarach biznesu Grupy PZU, tj.:
  • strategii (ubezpieczenia, zdrowie, inwestycje, finanse);
  • zrównoważonego rozwoju (sprzedaż, pracownicy, zaangażowanie społeczne, środowisko naturalne i etyka).
Wyżej wymienione obszary zostały dodatkowo uzupełnione o powiązane wskaźniki GRI, w ramach każdego wybranego zagadnienia.
Pracownicy
Społeczeństwo
Etyka
Środowisko
Produkty
Krótka charakterystyka
Zdrowie
Banki
Inwestycje
Ubezpieczenia
PRAKTYKI
BIZNESOWE

W tym rozdziale

GRI

5.2 Zmiany w stosowanych MSSF

Raport Roczny 2019 > 5.2 Zmiany w stosowanych MSSF
Facebook Twitter All
Zintegrowana Nawigacja
Ubezpieczenia
Zdrowie
Inwestycje
Bankowość
Najlepsze Praktyki

5.2.1. Standardy i interpretacje oraz zmiany standardów wchodzące w życie od 1 stycznia 2019 roku

W skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym zastosowano następujące zmiany w standardach.

Nazwa standardu/interpretacji Rozporządzenie zatwierdzające Komentarz
MSSF 16 – Leasing 1986/2017 Wpływ zastosowania MSSF 16 zaprezentowano w punkcie 5.2.2.
Zmiana do MSSF 9 – wcześniejsze spłaty z ujemną rekompensatą 498/2018 Pewne opcje powodujące, że pożyczkodawca jest zmuszony zaakceptować zmniejszenie wynagrodzenia z tytułu udzielenia finansowania (w przypadku ujemnej rekompensaty) nie spełniały testu SPPI i w związku z powyższym instrumenty zawierające takie opcje nie mogły być klasyfikowane jako wyceniane w zamortyzowanym koszcie lub w wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Zgodnie ze zmianą, znak (dodatni lub ujemny) kwoty przedpłaty nie będzie istotny – to znaczy, w zależności od stopy obowiązującej w momencie rozwiązania umowy, może zostać dokonana płatność na rzecz strony skutkująca wcześniejszą spłatą. Kalkulacja tej kompensaty musi być taka sama zarówno w przypadku kary za przedterminową spłatę, jak również w przypadku zysku z tytułu wcześniejszej spłaty. Zmiana nie miała wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy PZU.
Interpretacja KIMSF 23 – Niepewność w kwestii uznawania przychodów podatkowych 1595/2018 Interpretację stosuje się w przypadku niepewności w kwestii określenia przychodów podatkowych, strat podatkowych, podstawy opodatkowania, nierozliczonych strat podatkowych, niewykorzystanych ulg podatkowych oraz stawek podatkowych, zgodnie z MSR 12. Interpretacja miała zastosowanie w Grupie PZU. Szczegółowe informacje na ten temat zaprezentowano w punkcie 24.2.
Zmiana do MSR 28 – Długoterminowe udziały w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach 237/2019 Zgodne ze zmienionym MSR 28, w przypadku długoterminowych udziałów w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach, dla których jednostka nie stosuje metody praw własności, zastosowanie ma MSSF 9, w tym również w zakresie utraty wartości. Zmiana nie miała wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy PZU.
Zmiany do MSR 19 Świadczenia pracownicze 402/2019 Zmiany dotyczą wprowadzenia poprawek do wytycznych związanych z rozliczaniem w przypadku zmiany planu, ograniczenia lub rozliczenia w okresie sprawozdawczym. Zmiany wymagają od podmiotów stosowania zaktualizowanych założeń aktuarialnych do określenia bieżącego kosztu usługi i odsetek netto na pozostałą część okresu sprawozdawczego po takim zdarzeniu. Zmiany wyjaśniają również, w jaki sposób wymogi dotyczące zmian planu, ograniczeń lub rozliczeń wpływają na wymogi dotyczące pułapu aktywów. RMSR zdecydowała, że rozliczanie "istotnych wahań rynkowych" (w euro) nie wchodzi w zakres tych poprawek. Zmiany dotyczą zmian w planie, ograniczeń lub rozliczeń, które nastąpią w dniu 1 stycznia 2019 roku lub później, z możliwością wcześniejszego zastosowania. Zmiana nie miała wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy PZU.
Zmiany do MSSF 2015-2017 412/2019 Zmiany dotyczą: MSSF 3 – zmiany wyjaśniają, że gdy jednostka przejmuje kontrolę nad działalnością, która jest wspólną działalnością, dokonuje ona ponownej oceny wcześniej posiadanych udziałów w tej spółce; MSSF 11 – zmiany wyjaśniają, że gdy jednostka otrzymuje wspólną kontrolę nad działalnością, która jest wspólną operacją, jednostka nie aktualizuje wcześniej posiadanych udziałów w tej firmie; MSR 12 – zmiany precyzują, że wszelkie skutki dywidend z tytułu podatku dochodowego (tj. podział zysków) powinny być ujmowane w rachunku zysków i strat, niezależnie od tego, jak powstaje podatek; MSR 23 - zmiany wyjaśniają, że jeżeli określone pożyczki pozostają nierozliczone , a dany składnik jest gotowy do użytkowania lub sprzedaży, to traktuje się je jako pożyczki ogólnego przeznaczenia na potrzeby obliczenia stopy kapitalizacji z ogólnych pożyczek. Zmiany nie miały wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy PZU.
 

5.2.2. MSSF 16 – Leasing

MSSF 16 zastąpił MSR 17 Leasing oraz związane z tym standardem interpretacje i wprowadził pełny model identyfikacji i rozliczania umów leasingu w sprawozdaniach finansowych leasingodawców i leasingobiorców. Najistotniejsza zmiana dotyczy leasingobiorców, dla których nowy standard eliminuje rozróżnienie pomiędzy leasingiem finansowym oraz operacyjnym.

Wprowadzenie nowego standardu dla umów klasyfikowanych uprzednio jako leasing operacyjny w sprawozdaniu z sytuacji finansowej spowodowało rozpoznanie nowego składnika aktywów (prawa do użytkowania przedmiotu leasingu) oraz nowego zobowiązania (zobowiązania do dokonania płatności z tytułu leasingu).

Ujęcie umów leasingu u leasingodawcy w większości przypadków pozostało niezmienione w związku z utrzymanym podziałem na umowy leasingu operacyjnego oraz finansowego.

Przy zastosowaniu MSSF 16 Grupa PZU przyjęła następujące założenia i praktyczne podejścia dopuszczone przez standard:

  • Na dzień 1 stycznia 2019 roku zastosowano podejście uproszczone zgodnie z pkt. C5(b) MSSF 16. Nie przekształcano danych porównawczych, a łączny efekt pierwszego zastosowania MSSF 16 ujęto jako korektę bilansu otwarcia zysków zatrzymanych w dniu pierwszego zastosowania.
  • W przypadku leasingów wcześniej sklasyfikowanych jako leasingi operacyjne zgodnie z MSR 17, aktywa oraz zobowiązania leasingowe wyceniano w wartości bieżącej pozostałych opłat leasingowych, zdyskontowanych krańcową stopą procentową leasingobiorcy.
  • Zastosowano jedną stopę dyskontową dla portfela umów leasingowych o w miarę podobnych cechach.
  • Zastosowano praktyczne rozwiązanie dotyczące leasingów krótkoterminowych dla leasingów operacyjnych, których okres leasingu kończy się w ciągu 12 miesięcy od dnia pierwszego zastosowania MSSF 16.
  • Wykorzystano wiedzę zdobytą po fakcie w określeniu okresu leasingu, jeżeli umowa zawierała opcję przedłużenia lub wypowiedzenia leasingu.

W skonsolidowanym rachunku zysków i strat za 2019 rok czynsze związane z wynajmem i dzierżawą zostały zastąpione amortyzacją prawa do użytkowania przedmiotu leasingu oraz kosztami odsetkowymi od zobowiązań z tytułu leasingu.

Zasady rozpoznawania aktywów z tytułu prawa do użytkowania i zobowiązań z tytułu leasingu zgodnie z MSSF 16 zaprezentowano w punkcie 47.   

Wpływ zastosowania nowego standardu

Pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej 31 grudnia 2018 (wg MSR 17) Ujęcie umów leasingu 1 stycznia 2019 (wg MSSF 16)
Rzeczowe aktywa trwałe 3 184 1 250 4 434
Nieruchomości inwestycyjne 1 697 51 1 748
Zobowiązania finansowe 236 316 1 301 237 617
 
Krańcowe stopy procentowe zastosowane do wyceny zobowiązań z tytułu leasingu na 1 stycznia 2019 roku wg waluty umowy  
PLN od 1,60% do 10,00%
EUR od 0,10% do 3,20%
USD od 3,31% do 4,11%
GBP od 1,41% do 2,78%
UAH 19,70%
 
Uzgodnienie zobowiązań z tytułu leasingu operacyjnego rozpoznanych zgodnie z MSR 17 ze zobowiązaniami rozpoznanymi zgodnie z MSSF 16  
Wartość zobowiązań z tytułu leasingu operacyjnego (MSR17) na 31 grudnia 2018 roku 1 180
Efekt dyskonta (91)
Wartość zobowiązań z tytułu leasingu finansowego (MSR 17) na 31 grudnia 2018 10
Ujęcie nowych zobowiązań zgodnie z MSSF 16 366
Umowy krótkoterminowe (29)
Podatek VAT (125)
Zobowiązania z tytułu leasingu (MSSF 16) na 1 stycznia 2019 1 311
 

5.2.3 Standardy i interpretacje oraz zmiany standardów wydane, jeszcze nieobowiązujące

  • Zatwierdzone rozporządzeniem Komisji Europejskiej:

Nazwa standardu/interpretacji Data wejścia w życie Rozporządzenie zatwierdzające Komentarz
Zmiana do założeń koncepcyjnych 1 stycznia 2020 2019/2075 Zmienione założenia koncepcyjne zawierają kilka nowych koncepcji dotyczących wyceny, uwzględniają zaktualizowane definicje i kryteria uznawania aktywów i zobowiązań oraz wytyczne dotyczące raportowania wyników finansowych. Dodatkowo zawierają wyjaśnienia dotyczące ważnych obszarów, takich jak rola zarządzania, ostrożność i niepewności pomiaru w sprawozdaniach finansowych.   Zmiany nie będą miały znaczącego wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy PZU.
Zmiany do MSR 1 i MSR 8 – definicja materialności 1 stycznia 2020 2019/2104 Zgodnie z nową definicją, informacje są istotne, jeżeli w uzasadniony sposób można oczekiwać, że ich pominięcie, zniekształcenie lub ukrycie może mieć wpływ na decyzje podejmowane przez głównych użytkowników sprawozdań finansowych na podstawie tych sprawozdań finansowych.   Zmiana nie będzie miała znaczącego wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy PZU.
Zmiana do MSSF 9 i MSSF 7 – reforma referencyjnej stopy procentowej 1 stycznia 2020 2020/34 Zmiana wymaga przygotowania ujawnień jakościowych i ilościowych, aby umożliwić użytkownikom sprawozdań finansowych zrozumienie, w jaki sposób na relacje zabezpieczające jednostki wpływa niepewność wynikająca z reformy referencyjnej stopy procentowej. Zmiany wprowadzają czasowe zwolnienie ze stosowania określonych wymogów rachunkowości zabezpieczeń w taki sposób, aby reforma wskaźników stóp procentowych nie powodowała rozwiązania powiązań zabezpieczających. Kluczowe zwolnienia dotyczą wymogów, aby przepływy były „wysoce prawdopodobne”, komponentów ryzyka, oceny prospektywnej, retrospektywnego testu efektywności i przeklasyfikowania rezerwy z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych.   Grupa PZU jest w trakcie analizy wpływu zmiany na skonsolidowane sprawozdanie finansowe.

  • Niezatwierdzone przez Komisję Europejską:

Nazwa standardu/interpretacji Data wydania przez RMSR Data wejścia w życie (wg RMSR ) Komentarz
MSSF 17 – Kontrakty ubezpieczeniowe 18 maja 2017 1 stycznia 2022 Celem standardu jest określenie jednolitych zasad rachunkowości dla wszystkich typów kontraktów ubezpieczeniowych, z uwzględnieniem posiadanych przez ubezpieczyciela kontraktów reasekuracyjnych. Wprowadzenie jednolitych standardów powinno zapewnić porównywalność raportów finansowych pomiędzy jednostkami, państwami i rynkami kapitałowymi. Nowy standard definiuje jako kontrakt ubezpieczeniowy umowę, w której jedna strona przyjmuje znaczące ryzyko ubezpieczeniowe od posiadacza polisy i zobowiązuje się do zrekompensowania posiadaczowi polisy niekorzystnego efektu określonego, niepewnego przyszłego zdarzenia. Poza zakresem standardu pozostaną m. in. umowy inwestycyjne, gwarancje na produkt, gwarancje kredytowe, obligacje katastroficzne i tzw. pogodowe instrumenty pochodne (umowy, które wymagają płatności w oparciu o czynnik klimatyczny, geologiczny lub inną zmienną fizyczną, która nie jest specyficzna dla strony umowy). Standard wprowadza definicję granicy kontraktu, definiując jej początek jako wcześniejszy z momentów – początek ochrony, data wymagalności pierwszej składki, moment, gdy fakty i okoliczności wskazują, że umowa należy do grupy umów stratnych. Koniec granicy kontraktu występuje, gdy ubezpieczyciel ma prawo lub praktyczną możliwość ponownej oceny ryzyka dla konkretnego posiadacza polisy lub grupy polis, a wycena składki nie obejmuje ryzyka związanego z przyszłymi okresami.
Zgodnie z MSSF 17 kontrakty będą wyceniane w jeden z poniższych sposobów:
  • GMM – General Measurement Model – podstawowy model wyceny, gdzie łączną wartość zobowiązania ubezpieczeniowego kalkuluje się jako sumę:
    - zdyskontowanej wartości najlepszego oszacowania przyszłych przepływów pieniężnych – oczekiwanych (ważonych prawdopodobieństwem) przepływów pieniężnych ze składek, roszczeń, świadczeń, wydatków i kosztów akwizycji,
    -korekty z tytułu ryzyka (ang. risk adjustment – RA) – indywidualnego oszacowania niepewności związanej z ilością oraz czasem przyszłych przepływów pieniężnych oraz
    -marży dla usług umownych (contractual service margin – CSM) – reprezentującej oszacowanie przyszłych zysków rozpoznawanych w czasie trwania polisy. Wartość CSM jest wrażliwa na zmiany oszacowań przepływów pieniężnych, wynikających np. ze zmian założeń nieekonomicznych. CSM nie może być wartością ujemną – wszelkie straty z kontraktu rozpoznaje się natychmiast w rachunku zysków i strat; 
  • PAA – premium allocation approach – model uproszczony, który można zastosować do wyceny kontraktów ubezpieczeniowych o okresie ochrony nieprzekraczającym 1 roku lub gdy jego zastosowanie nie prowadzi do istotnych różnic w stosunku do modelu GMM. W tym modelu wycena zobowiązania z tytułu pozostałej ochrony ubezpieczeniowej (liability for remaining coverage) jest analogiczna do mechanizmu rezerwy składki, bez oddzielnej prezentacji RA i CSM, natomiast wycenę zobowiązania z tytułu poniesionych szkód (liability for incurred claims) przeprowadza się za pomocą modelu GMM (bez kalkulacji CSM). 
  • VFA – variable fee approach– model stosowany dla kontraktów ubezpieczeniowych z bezpośrednim udziałem w zysku. Wartość zobowiązania liczona jest analogicznie, jak w modelu GMM, wartość CSM jest dodatkowo wrażliwa na zmiany założeń ekonomicznych. 
MSSF 17 zakłada odrębne ujmowanie kontraktów reasekuracyjnych od reasekurowanych kontraktów ubezpieczeniowych. Cedent wycenia kontrakty reasekuracyjne za pomocą zmodyfikowanej metody GMM lub (o ile to możliwe) – metodą PAA. Modyfikacje metody GMM wynikają przede wszystkim z faktu, iż kontrakty reasekuracyjne są zazwyczaj aktywem, a nie zobowiązaniem, a cedent raczej płaci wynagrodzenie reasekuratorowi niż czerpie zyski z kontraktu. Modyfikacje mają także zredukować rozbieżności wynikające z odrębnego ujmowania kontraktu reasekuracyjnego od reasekurowanych kontraktów ubezpieczeniowych.
W przypadku kontraktów reasekuracyjnych zarówno zysk, jak i stratę skalkulowaną na moment rozpoznania kontraktu ujmuje się w sprawozdaniu z sytuacji finansowej i rozlicza przez okres ochrony reasekuracyjnej. Założenia do wyceny kontraktu reasekuracyjnego powinny być spójne z używanymi do wyceny reasekurowanych kontraktów ubezpieczeniowych. Dodatkowo wycena powinna uwzględniać ryzyko niewywiązania się reasekuratora ze swoich zobowiązań. W połowie 2018 roku Grupa PZU formalnie rozpoczęła prace projektowe w zakresie wdrożenia standardu we wszystkich ubezpieczeniowych spółkach Grupy PZU. W ramach projektu Grupa PZU pracuje m. in. nad:
  • analizą luki w istniejących procesach, narzędziach i systemach IT; 
  • określeniem nowych elementów koniecznych do zaimplementowania w procesach i obszarach, na które istotny wpływ będzie miało wdrożenie MSSF 17; 
  • analizą aktualnej oferty produktowej pod kątem segmentacji i zasad wyceny zgodnie z MSSF 17; 
  • prace związane z wyborem systemu wspierającego proces raportowania zgodnie z wymogami MSSF 17. 
Na dzień przekazania skonsolidowanego sprawozdania finansowego Komisja Europejska nie zatwierdziła standardu, a RMSR kontynuuje prace nad jego ostatecznym kształtem. Grupa PZU prowadzi prace projektowe związane z wdrożeniem standardu. W obecnej fazie projektu implementacji MSSF 17, nie jest możliwe oszacowanie wpływu zastosowania MSSF 17 na całkowite dochody i kapitały własne Grupy PZU.
Zmiana do MSSF 3 – Połączenia jednostek 22 października 2018 1 stycznia 2020 Zmiany mają na celu doprecyzowanie różnicy pomiędzy nabyciem działalności a nabyciem grupy aktywów.   Zmiany nie będą miały wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy PZU.
Zmiana do MSR 1 – klasyfikacja zobowiązań jako krótko i długoterminowe 23 stycznia 2020 1 stycznia 2022 Zmiana precyzuje, że przy określaniu prawa do odroczenia realizacji zobowiązania bierze się pod uwagę warunki istniejące na koniec okresu sprawozdawczego, a także, że klasyfikacja nie zależy od intencji lub oczekiwań jednostki co do chęci skorzystania z możliwości odroczenia realizacji zobowiązania.   Zmiany nie będą miały wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy PZU.